Tavaf Nedir?

Tavaf sözlük anlamı, bir şeyin etrafından dönmektir, ya da dolaşmak anlamına gelir. İslam dininde ise özel bir ibadet şeklini ifade eder. Hac ve umre ibadetlerinin temel rükünlerinden biri olan tavaf, Kabe-i Muazzama’nın etrafında belirli kurallara uyarak gerçekleştirilen dini bir ritüeldir. Bu kutsal görev, Hacer-i Esved’in hizasında başlar ve Kabe-i Muazzama etrafında yedi kez dönmektir. Her bir dönüşe “şavt” denir ve yedi şavtın tamamlanmasıyla tavaf ibadeti yerine getirilmiş olur. Müslümanlar için büyük manevi değer taşıyan bu ibadet, Hz. İbrahim’den beri devam eden kadim bir geleneğin parçasıdır.

Tavafın Geçerli Olmasının Şartları Nelerdir?

Tavaf, teknik olarak, hacer-i esved’in hizasında başlar kabe-i muazzama etrafında yedi kez dönmektir. Tavafın geçerli olması için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Tavafın geçerli olabilmesi için öncelikle abdestli olmak, avret yerlerinin örtülü olması ve Kabe’nin sol tarafta kalacak şekilde dönülmesi gerekmektedir. Ayrıca, tavafı belirlenen vakitlerde yapmak da şarttır. İslam’da farklı türlerde tavaflar vardır: hac ihramına girdikten sonra arafat vakfesinden önce umre tavafı yapılır ki bu haccın önemli bir parçasıdır. İhrama girdikten sonra ise, ziyaret tavafı, kurban bayramı birinci günü fecr-i sadığın doğuşundan sonra gerçekleştirilmelidir. Bu tavaf, haccın rükünlerinden biri sayılır ve terk edilmesi durumunda hac geçersiz olur. Son olarak, veda tavafı hac menasikinin tamamlanmasından sonra yapılır ve Mekke’den ayrılmadan önce Kabe’ye veda niteliğindedir. Bu tavafların her birinin kendi şartları ve uygulanma vakitleri vardır.

Haccın Şartları Nelerdir? için tıklayınız.

Tavafın Vacipleri Nelerdir?

Tavaf vqcipleri arasında, abdestli olmak tavafın en önemli vaciplerindendir. Tavafı yapan kişinin abdestli olması gerekir. Zira abdest, tavafın sıhhatinin temel şartlarından biridir ve abdestsiz yapılan tavaf geçerli sayılmaz. Tavaf esnasında kadın ve erkeklerin avret yerlerini kapalı (örtülü) tutmaları gerekir. Bu, İslam’ın genel ahlak kurallarının tavaf sırasında da geçerli olduğunu gösterir. Tavafın diğer vacipleri arasında Şeyamün, sağından başlamak (yapmak) demektir. Yani Kabe sol tarafta kalacak şekilde saat yönünün tersine dolaşılmalıdır. Tavafın ilk şavtına Hacer-i Esved’in hizasını geçmeden başlamak gerekir. Her şavt Hacer-i Esved’den başlayıp orada sona ermelidir. Ayrıca, Gücü yetenlerin tavafı yürüyerek yapmaları gerekir. Sağlık durumu uygun olanların tavafı yürüyerek tamamlamaları vaciptir, ancak mazeret sahipleri tekerlekli sandalye veya taşınarak da tavaf edebilirler. Kısaca:

Tavafın Sünnetleri

Tavafın Sünnetleri arasında önemli bir konuma sahip olan, sa’y yapılacak tavafların ilk üç şavtında erkeklerin remel uygulamasıdır. “Metaf”ta kalabalık olduğu durumlarda remel yapılmaması gerekir. Benzer şekilde, sa’y yapılacak tavaflarda erkeklerin ıztıba yapmaları da sünnettir. Ancak, sa’y yapılmayan tavaflarda ıztıba uygulanmaz. Bu uygulamalar, tavafın manevi anlamını artıran önemli sünnetlerdendir.

Tavaf sırasında dikkat edilmesi gereken bir diğer sünnet ise müvâlât uygulamaktır. Tavafın şavtlarını kesintisiz bir şekilde ardışık olarak gerçekleştirmek sünnet kabul edilir. Tavafa başlarken Hacer-i Esved veya onun hizasına “Rükn-i Yemânî” tarafından gelmek ve Hacer-i Esved’in hizasında tavafa başlamak da tavafın sünnetleri arasındadır. Bu adımlar, tavafın düzgün bir şekilde yapılması açısından önem taşımaktadır.

Tavaf ibadetini tamamladıktan sonra dua etmek ve tavaftan sonra zemzem suyu içmek de sünnet olarak kabul edilir. Dualar, Allah’a yaklaşma ve ruhsal temizlenme sürecinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Zemzem suyu ise Hac ve Umre ibadetlerinin kutsal bir parçasıdır ve içilmesi, Hz. Peygamber’in uygulamalarından biridir.